ENGELLİ KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI VE ENGELLİLERİN DEVLET MEMURLUĞUNA ALINMALARI HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, merkezi olarak yapılacak engelli kamu personel seçme sınavına, kuraya, yerleştirme işlemlerine, engelli memur istihdamının takip ve denetimine, istatistiki bilgilerin temini ve engelli memur istihdamı ile ilgili diğer hususlara ilişkin esas ve usulleri belirlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik;
a) 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununun eki (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kurumlar ile döner sermayeli kuruluşlar, kanunlarla kurulan fonlar ve kefalet sandıklarına,
b) İl özel idareleri ve belediyeler, il özel idareleri ve belediyelerin kurdukları birlikler ile bunlara bağlı müessese, işletme ve döner sermayeli kuruluşlara,
c) 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre Devlet memuru istihdam eden diğer kamu kuruluşlarına,
Devlet memuru olarak atanacak engelliler hakkında uygulanır.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 657 sayılı Kanunun 53 üncü maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığını,
b) Başkanlık: Devlet Personel Başkanlığını,
c) Dönem: Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı veya kura sonucuna göre yapılan yerleştirme ve atamaları kapsayan Engelli Kamu Personel Seçme Sınavının geçerlik süresini,
ç) Engelli: Doğuştan veya sonradan; bedensel, zihinsel, ruhsal, duyusalve sosyal yetenekleri bakımından engel oranının yüzde kırk veya üzerinde ve çalışabilir durumda olduğunu mevzuat hükümlerine göre alınacak sağlık kurulu raporu ile belgeleyenleri,
d) Engelli Kamu Personel Seçme Sınavı (EKPSS): Ortaöğretim, ön lisans ve lisans mezunu engellilerin engel grupları ve eğitim durumlarına göre yapılan ve sonuçları Devlet memurluğu ile kamu kurum ve kuruluşlarının işçi kadrolarına alınmalarında kullanılan merkezi sınavı,
e) Kura: İlkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu engellilerin tercihlerine göre Devlet memuru kadrolarına yerleştirilmelerinde kullanılan yöntemi,
f) Merkez: Başkanlık dışında Başkanlık adına merkezi sınav ve kura işlemlerini sonuçlandıran ve bu sonuçlara göre yerleştirmeyi gerçekleştiren kurum veya kuruluşu,
g) Nitelik-Kod Kılavuzu: Başkanlıkça hazırlanan ve atama yapılacak kadrolar için eğitim durumu ve özel koşullar itibarıyla belirlenebilecek farklı alan, dal veya programlar ile sertifika, bonservis, cinsiyet, sürücü belgesi, yabancı dil bilgi seviyesi gibi niteliklerin yer aldığı kılavuzu,
ğ) Yerleştirme: EKPSS sonuçları veya kura usulüne göre engellilerin tercihleri doğrultusunda kamu kurum ve kuruluşlarına ait münhal kadrolara yerleştirilmesi işlemini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
EKPSS ve Kura
EKPSS
MADDE 5- (1) EKPSS, ortaöğretim, ön lisans veya lisans düzeyinde eğitim veren kurumlardan mezun veya sınavın geçerlik süresi içerisinde mezun olabilecek durumda olan engelli adayların eğitim durumları ve engel gruplarının yarattığı dezavantajlar gözönünde bulundurularak Başkanlık tarafından yapılır veya yaptırılır. Adayların atanabilmesi için yerleştirme tercih işlemlerine son başvuru tarihi itibarıyla mezun olması gerekir.
(2) EKPSS sonuçları, kamu kurum ve kuruluşları tarafından Türkiye İş Kurumu aracılığıyla yapılan engelli işçi alımlarında da kullanılır.
Kura
MADDE 6- (1) Kura; ilkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu veya bu okullardan yerleştirme işlemlerine son başvuru tarihi itibarıyla mezun olabilecek engellilerin 657 sayılı Kanunun 41 inci maddesi gözönünde bulundurularak kamu kurum ve kuruluşlarına tercihlerine göre yerleştirilmeleri amacıyla noter huzurunda yapılır. Kura çekimini, kura için başvuruda bulunan adaylar da izleyebilir.
(2) Kura yöntemiyle yerleşmek isteyen adayların kayıtları her bir dönem için sadece bir kez alınır. Dönem içerisinde gerçekleştirilecek yerleştirme işlemlerine ancak başvuruları kayıt altına alınan adaylar başvurabilir.
EKPSS ve kura duyurusu
MADDE 7- (1) Başkanlık tarafından, Merkezin de görüşü alınmak suretiyle her yıl Ocak ayında sınav ve/veya yerleştirme takvimi belirlenerek duyurulur.
(2) EKPSS’nin yapılacağı yer ve zamana, EKPSS’de eğitim durumları ve engel grupları itibarıyla yer alacak konular ile testlere ve bunların ağırlıklarına, puan türleri ve hesaplama yöntemine, engel grupları itibarıyla öngörülecek sınav süreleri ile dezavantajlı durumların giderilebilmesi için alınacak diğer tedbirlere, adayların; EKPSS ve kuraya başvuru şartlarına, tercih sayılarına, tercihleri doğrultusunda EKPSS’de alınan puan veya kura sonucuna göre yerleştirilmelerine, yerleştirme sonuçlarının adaylara ve kurumlara bildirilmesine ilişkin esaslar usuller Bakanlığın görüşü alınarak Başkanlıkça, EKPSS, kura ve yerleştirmenin Başkanlık adına Merkeze yaptırılması halinde ise Bakanlığın görüşü alınarak Başkanlık ve Merkezce müştereken belirlenir.
(3) EKPSS, kura ve yerleştirmeye ilişkin duyurular Başkanlığın ve Merkezin internet sitesinde ilan edilir.
(4) EKPSS ve Kura Başvuru Kılavuzu Başkanlıkça, EKPSS ve kuranın Başkanlık adına Merkeze yaptırılması halinde ise Başkanlık ve Merkezce müştereken hazırlanır.
(5) EKPSS ve Kura Başvuru Kılavuzunda; başvuru, eğitim durumu ve engel grupları itibarıyla sınav konuları, sınav ve değerlendirme işlemlerine ilişkin gerekli bilgi ve kurallar ile sınava ilişkin diğer bilgiler yer alır.
EKPSS’nin yapılması ve sonuçlarının duyurulması
MADDE 8- (1) EKPSS, kamu kurum ve kuruluşlarının engelli kotası açığı bulunduğu sürece diğer merkezi kamu personel alım sınavlarından ayrı olarak yapılır.
(2) Sınav soruları, engel grupları itibarıyla öğrenme ve algılama düzeyleri ile dil gelişimleri ve sözel iletişim güçlükleri esas alınmak suretiyle engellilerin bilgi, yetenek ve becerilerini ölçecek şekilde hazırlanır.
(3) EKPSS adayların, engel grupları ve ulaşabilirliklerigözönüne alınarak uygun ortamlarda yapılır.
(4) EKPSS’de istekleri halinde adaylara, engel grubuna uygun okuyucu ve/veya işaretleyici olmak üzere sınav görevlisi temin edilir.
(5) EKPSS sonuçları, EKPSS’yi yapan kurumun internet sitesinden ilan edilir. EKPSS’nin, Başkanlık adına Merkezce yapılması halinde ise EKPSS sonuçları ile engelli istihdamına ilişkin olarak yürütülecek çalışmalarda kullanılabilecek diğer bilgiler Başkanlığa bildirilir.
EKPSS’nin geçerlik süresi
MADDE 9- (1) EKPSS sonuçları sınavın yapıldığı tarihten itibaren iki yıl içerisinde yapılacak sınava kadar geçerlidir. Ancak bu süre içinde yeni bir sınavın yapılamaması durumunda sınav sonuçları, bir sonraki sınava kadar geçerli olmaya devam eder.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Yerleştirme Süreci ve Atama İşlemleri
Kadroların tahsisi
MADDE 10- (1) Engellilerin atanmasına tahsis edilecek kadro sayısının tespitinde, ilgili kamu kurum veya kuruluşunun, yurtdışı teşkilatı hariç, toplam dolu memur kadro sayısının %3’ü dikkate alınır.
(2) Kamu kurum ve kuruluşlarının, hizmet gereklerine göre engellilerin atanmasına tahsis edecekleri münhal kadrolarını, EKPSS sonuçlarına veya kura usulüne göre yerleştirme yapılmasını sağlayacak şekilde farklı eğitim düzeyi, hizmet sınıfları ve unvanlar itibarıyla hazırlamaları esastır.
(3) Engellilerin istihdam edileceği uygun münhal kadro bulunmadığı takdirde hizmet gereklerine ve genel hükümlere göre diğer münhal kadrolarda değişiklik yapılarak gerekli kadrolar temin edilir. Engelli personelin istihdam edileceği birimler engellilerin engel durumları dikkate alınarak ilgili kamu kurum veya kuruluşunca belirlenir.
Kadroların bildirilmesi
MADDE 11- (1) Kamu kurum ve kuruluşları bir sonraki yıl için engelli memur alımı yapacakları münhal kadrolarını; Başkanlığın internet sitesindeki “DPB e-Uygulama” kısmında yer alan bilgi alanlarını Nitelik-Kod Kılavuzu ile Başkanlığın öngördüğü koşullara göre tam ve eksiksiz olarak doldurmak suretiyle, ilgili yılın Ekim ayı sonuna kadar elektronik ortamda Başkanlığa bildirir. Bildirimi yapılan ve Başkanlıkça da uygun görülen kadrolara ilişkin cetveller ayrıca yazılı olarak Başkanlığa gönderilir.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirme için Nitelik-Kod Kılavuzunda belirtilenler dışında ayrıca özel nitelik belirleyemez.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları, ilgili mevzuatında yer alan özel hükümler haricinde, yerleştirme yapılmasını talep edecekleri kadrolar için üst yaş sınırı tespit edemez.
(4)Yerleştirmenin Başkanlık adına Merkezce yapılması halinde, Başkanlık bu bildirimleri, öngörülen koşullara ve Nitelik-Kod Kılavuzunda yer alan hususlara uygunluk yönünden inceleyerek sonucu elektronik ortamda Merkeze bildirir.
Tercih Kılavuzunun hazırlanması
MADDE 12- (1) Yerleştirme işlemi için Başkanlıkça bir Tercih Kılavuzu hazırlanır. Yerleştirmenin Başkanlık adına Merkezce yapılması halinde ise bu Kılavuz Başkanlık ve Merkezce müştereken hazırlanır.
(2) Yerleştirmeye ilişkin bilgiler, Tercih Kılavuzunda yer alır.
Yerleştirme
MADDE 13- (1) Engelli adayların memur kadrolarına yerleştirilmelerinde EKPSS sonucu ve kura sonucu yerleştirme yöntemleri kullanılır.
a) Ortaöğretim, önlisans ve lisans mezunu engelli adayların memur kadrolarına yerleştirilmelerinde EKPSS’de alınan puanlar kullanılır. Adaylar, ilan edilen kadrolara EKPSS puanı esas alınarak tercihlerine göre yerleştirilir. Aynı puanı alan adaylar arasından diploma tarihi itibarıyla önce mezun olmuş olana, bunun aynı olması halinde yaşı büyük olana öncelik tanınır.
b) İlkokul, ortaokul, ilköğretim ve özel eğitim iş uygulama merkezi veya okulu mezunu engelli adayların memur kadrolarına yerleştirilmelerinde kura yöntemi kullanılır. Adaylar, Tercih Kılavuzunda kura ile yerleştirme talep eden kamu kurum veya kuruluşlarından durumlarına uygun koşulların bulunduğu kadrolar için tercihte bulunmak suretiyle kuraya katılırlar.
(2) Yerleştirmede adayların başvuru belgesi ve tercih formundaki beyanları esas alınır.
(3) Yerleştirme sonuçları, yerleştirmeyi yapan kurumun internet sitesinde ilan edilir. Yerleştirmenin Başkanlık adına Merkezce yapılması halinde yerleştirilen adaylara ilişkin bilgiler ayrıca Başkanlığa da bildirilir.
(4) Engelli adayların öğretmen kadrolarına yerleştirilme işlemleri, EKPSS sonuçları kullanılarak Millî Eğitim Bakanlığınca yapılır.
(5) Adaylarda, yerleştirme işlemine son başvuru tarihi itibarıyla 657 sayılı Kanunun 48 inci maddesinde yer alan genel ve özel şartlarla birlikte atanacakları kadro için Tercih Kılavuzunda ilan edilen diğer şartlar aranır.
(6) Bu Yönetmelik hükümlerine göre engelli kapsamına girenlerin, EKPSS dışındaki personel alımı usullerine göre memur kadrolarına yerleştirilmelerinde ve atanmalarında genel hükümler uygulanır.
Yerleştirme ve atama yapılmayacak haller
MADDE 14- (1) Halen memur olarak çalışmakta olanlar, başka hizmet sınıfı kapsamındaki kadrolar ile bulundukları kadrolardan farklı olmak kaydıyla mezunu oldukları eğitim programları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadrolar hariç olmak üzere bu Yönetmelik kapsamında yerleştirme işlemlerine başvuramaz, yerleştirilseler dahi atamaları yapılamaz.
(2) Diğer kanunlarla memurluğa atanmaları engellenen adaylar da bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yerleştirme işlemlerine başvuramaz, yerleştirilseler dahi atamaları yapılamaz.
(3) EKPSS veya kura sonucuna göre yerleştirildiği halde atama için aranılan koşulları taşımayan veya istenilen belgeleri süresi içerisinde getirmeyen adayların atamaları yapılamaz.
(4) EKPSS ve kura sonucuna göre yerleştirilmiş olmak bu maddede sayılanlar için herhangi bir hak teşkil etmez.
(5) Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, herhangi bir kadroya yerleştirilen ancak atanamayan adaylar, aynı dönem içerisinde yapılacak yerleştirmelere başvuramaz.
Adayların başvurmaları ve atanmaları
MADDE 15- (1) Adaylar, yerleştirildikleri kamu kurum ve kuruluşlarına, Tercih Kılavuzunda istenilen belgeler ile birlikte süresi içinde başvurur.
(2) Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmeye ilişkin olarak atamaya yetkili amirin onayı ile beş kişiden oluşan bir değerlendirme komisyonu kurar. Bu komisyon, atanmak üzere başvuran adayları, aranılan nitelikler yönünden inceleyerek, nitelikleri uyanların atamalarının yapılmasını teklif eder. Bu adaylar, kamu kurum ve kuruluşlarınca başka bir sınav veya mülakat yapılmaksızın atanır.
(3) Atamasının yapılması uygun görülen adaylar, atama işlemleri yapılmadan önce, kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanan atama başvuru formu ile adli sicil ve askerlik durumu ile ilgili beyanda bulunurlar. Bu hususlarda adaylardan yazılı beyanları dışında ayrıca bir belge talep edilmez. Adayların bu beyanlarının doğruluğu yetkili mercilerden kurumlarca teyit edilir. Adayların atanma işlemleri, atama başvuru formunda belirtilen bilgilerin teyidi sürecinin tamamlanması beklenmeksizin sonuçlandırılır.
(4) Gerçeğe aykırı belge verdiği veya beyanda bulunduğu tespit edilenlerin atamaları yapılmaz, atamaları yapılmış ise iptal edilir, bu kişiler hakkında 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu hükümleri uygulanır. Gerçeğe aykırı belge verdikleri veya beyanda bulundukları tespit edilen adaylar hakkında yapılacak işlemler, atama başvuru formunda kamu kurum ve kuruluşları tarafından yazılı olarak belirtilir.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
İşyerlerinin engellilerin çalışma şartlarına göre düzenlenmesi
MADDE 16- (1) Kamu kurum ve kuruluşları çalışma yerlerini ve eklentilerini, engellilerin erişebilirliğine uygun duruma getirmek, engellilerin çalışmalarını kolaylaştıracak gerekli tedbirleri almak ve engellilerin görev yaptıkları kadronun gereği olan işleri yapabilmeleri için engel durumlarına göre gerek duyulan yardımcı ve destekleyici araç ve gereçleri temin etmek zorundadır.
(2) Engelliler, engelliliklerini artırıcı ve ek engel getirici işlerde çalıştırılamaz.
Uygulamanın izlenmesi ve bildirim yükümlülüğü
MADDE 17- (1) Kamu kurum ve kuruluşlarında engelli memur çalıştırma yükümlülüğünün yerine getirilmesinin takip ve denetimi Başkanlıkça yapılır.
(2) Bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde, kamu kurum ve kuruluşları; istihdam ettikleri engelli personele ilişkin olarak Başkanlığın internet sitesindeki “DPB e-Uygulama” kısmında yer alan bilgi alanlarını tam ve eksiksiz olarak doldurur ve alacakları çıktıları yazılı olarak her yıl Mayıs ayının son günü itibarıyla Başkanlığa yazılı olarak gönderir. Ayrıca, kamu kurum ve kuruluşları söz konusu personele ilişkin bilgilerde meydana gelecek değişiklikleri değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren en geç onbeş gün içinde Başkanlığın internet sitesindeki “DPB e-Uygulama” kısmına işleyerek güncelleştirir.
(3) Kamu kurum ve kuruluşları, yerleştirmesi yapılan kadrolardan atama sonucu göreve başlatılanları, ataması yapıldığı halde göreve başlamayanları, niteliği uymadığı gerekçesi ile ataması yapılamayan veya ataması iptal edilen adaylara ilişkin bilgileri, Başkanlığın internet sitesindeki “DPB e-Uygulama” kısmında yer alan ilgili formlardaki bilgi alanlarını tam ve eksiksiz olarak doldurmak suretiyle, söz konusu atamayla ilgili işlemlerin sonuçlandığı tarihten itibaren onbeş gün içinde Başkanlığa bildirir.
(4) Engelli memur istihdam yükümlülüğünün yerine getirilmesi ile bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanmasında ortaya çıkan tereddütlerin giderilmesinde ve kamu kurum ve kuruluşları arasında uygulama birliğinin sağlanmasında Başkanlık yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan mevzuat
MADDE 18- (1) 22/8/2011 tarihli ve 2011/2192 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ileyürürlüğe konulan Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ile Yapılacak Merkezi Sınav ve Kura Usulü Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 19- (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 20- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.